Ο φόβος της απόρριψης καραδοκεί... Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων πλέον, ανησυχεί τόσο πολύ μην τυχόν και απορριφθεί που αναπτύσσει αυτοματοποιημένες συμπεριφορές, σκέψεις, συναισθήματα. Αυτοματοποιημένες άμυνες για να μην πληγωθεί από την απόρριψη. Άμυνες που καταλήγουν να γίνουν ίσως η φυλακή του. Άμυνες που δεν του επιτρέπουν πλέον να συνδεθεί, με τον φόβο μην αφεθεί και τελικά πονέσει, όπως ίσως τότε, όταν ήταν απόλυτα εξαρτημένος και συνδεμένος και τον πρόδωσαν.
Η Θεωρία της Προσκόλλησης ( Bowlby & Ainsworth) εξηγεί αυτή την αδυναμία που μας κατακλύζει στην σημερινή κοινωνία. Υποστηρίζει πως η ποιότητα της σχέσης με τους γονείς/τροφούς στα πρώτα χρόνια της ζωής του επηρεάζει την ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη του ατόμου. Η γενετικά καθορισμένη προδιάθεση καθοδηγεί τις συμπεριφορές του βρέφους τείνοντάς το να προσκολληθεί σε άτομα που του παρέχουν φροντίδα. Τα πρώιμα αυτά βιώματα και η αλληλεπίδραση, καλή ή κακή, στην βρεφική και πρώτη παιδική ηλικία καθορίζουν τα εσωτερικά μοντέλα διεργασίας που θα δημιουργήσει το παιδί, τα οποία και θα προσδιορίσουν τις προσδοκίες του για τον εαυτό, τους άλλους και τον κόσμο γύρω του αλλά και τον τρόπο συσχέτισής του με τους άλλους.
Το συγκεκριμένο μοντέλο εξηγεί κατά πολύ το φαινόμενο, αφού μας προσφέρει την προοπτική της κατανόησης των συναισθημάτων του ατόμου αλλά και την εξήγηση της συμπεριφοράς του μέσα από την αναγνώριση των πρώιμων βιωμάτων και αλληλεπιδράσεων του με τους σημαντικούς άλλους της ζωής του. Ωστόσο μία πιο διεπιστημονική οπτική θα βοηθούσε ίσως να κατανοήσουμε καλύτερα την συσχέτιση αυτή και σε νευροεπιστημονικό επίπεδο. Η σύναψη των δεσμών προσκόλλησης είναι μία διεργασία που λαμβάνει χώρα στις υποφλοιικές περιοχές του εγκεφάλου (αμυγδαλή, ιππόκαμπος, υποθάλαμος), γεγονός το οποίο υποδεικνύει πως οι νευροδιαβιβαστές που σχετίζονται με τις κοινωνικές συμπεριφορές ίσως καθορίζουν και την εξέλιξη αυτών.
Ίσως λοιπόν θα ήταν καλό να πάψουμε να φοράμε αυτή την «Σκουριασμένη πανοπλία» για την οποία μίλησε στο βιβλίο του ο Ρ. Φίσερ. Αφού έτσι κι αλλιώς όλους μας στενεύει πια και πολύ περισσότερο δυστυχώς περνάμε την παράδοση αυτή και στα παιδιά μας, με την ποιότητα της πρώτης σχέσης προτύπου που τους προσφέρουμε, κάνοντάς τη πιθανόν μέρος των βιολογικών τους διεργασιών διαιωνίζοντας το φαινόμενο.